czwartek 17 marca 2022

Dwa pierwsze koncerty Festiwalu Misteria Paschalia związane są z czasem przygotowania i oczyszczenia, jaki poprzedza wydarzenia Triduum Paschalnego. Martyna Pastuszka, dyrektorka rezydentka festiwalu, ułożyła jego program tak, by opowiadał historię duchowej i psychologicznej drogi przemiany, inspirowaną ewangeliczną opowieścią o ostatnich dniach ziemskiej działalności, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa. Wielki Wtorek i Środa to dni oczekiwania na nieuniknione, kiedy jednocześnie z lękiem i nadzieją spoglądamy w przyszłość.

Pokuta kojarzy się z karą, cierpieniem, jakiego z własnej winy ma doświadczyć grzesznik, jednak w kompozycjach, które usłyszymy w dwa pierwsze dni festiwalu, podkreślany jest zupełne inny jej aspekt – zrozumienia błędów, wyciągnięcia z nich nauk i odzyskania wewnętrznego spokoju wynikającego z niezachwianego przekonania o bezgraniczności Boskiego miłosierdzia i pomocy. Agnieszka Budzińska-Bennett, znakomita śpiewaczka, harfistka i znawczyni dawnych praktyk wykonawczych, wspólnie z Chórem Polskiego Radia wykona psalmy z Melodii na psałterz polski Mikołaja Gomółki.

W ich wyborze na plan pierwszy wysuwa się siedem tzw. psalmów pokutnych, które wyodrębnia się tradycyjnie jako grupę ze względu na tematyczne pokrewieństwo. Psalmista wyznaje w nich swoją grzeszność, kaja się, prosi o litość i sławi dobroć Boga miłującego ludzi. Ze względu na wielki emocjonalny ładunek tekstów kompozytorzy często opracowywali je, czy to osobno, czy to w całych „pokutnych” cyklach. Mikołaj Gomółka umuzycznił je wraz ze wszystkimi pozostałymi 143 psalmami.

Skala jego przedsięwzięcia była wyjątkowa, a Melodie… powstałe we współpracy z Janem Kochanowskim są jednym z najokazalszych pomników kultury polskiego renesansu. Nawet współcześni mu wielcy kalwińscy muzycy nie skomponowali w całości ułożonych przez nich psałterzy. Louis Bourgeois czy Claude Goudimel zajmowali się przede wszystkim harmonizacją znanych już melodii, tymczasem jest Gomółka w swym dziele wyłącznym autorem muzyki. Ukazało się ono ledwie rok po publikacji Psałterza Dawidowego mistrza z Czarnolasu – poetyckich parafraz biblijnej Księgi Psalmów. Trudno uwierzyć, że Gomułka miałaby je poznać dopiero w druku i w tak niedługim czasie uporać się z kompozycją, a drukarz – z mozolnym składem tekstu nutowego. Bardziej prawdopodobne jest, że kompozytor i poeta działali w porozumieniu, a Gomółka znał wiersze Kochanowskiego jeszcze w rękopisie. Byłby to więc jeden z tych niezwykłych i rzadkich przypadków, kiedy dwa genialne talenty łączą się w pracy nad wspólnym dziełem, które okazuje się wiekopomne.

Słynna, choć myląca, jest też dedykacja Gomółki. Tłumaczy w niej, że psalmy przeznaczył „Dla naszych, prostych domaków”, podczas gdy ich łatwość jest tylko pozorna – kompozycje wymagają niekiedy ponadprzeciętnie szerokiej skali głosów oraz umiejętności radzenia sobie z rytmicznymi i melodycznymi komplikacjami. Na dodatek kryją wciąż niemało muzykologicznych zagadek. Ich rozwiązania podjęła się Agnieszka Budzińska-Bennett.

{oh!} Orkiestra Historyczna prowadzona przez Martynę Pastuszkę oraz Vox Luminis XL kierowany przez Lionela Meuniera wykonają wspólnie kolejne dzieło mierzące się z „pokutnym” tematem. Davidde penitente (Dawid pokutujący) Wolfganga Amadeusza Mozarta to jedno z jego najrzadziej grywanych dojrzałych dzieł. Być może dlatego, że większość materiału zapożyczył ze słynnej dziś, niedokończonej Mszy c-moll. Prawdopodobnie chciał ocalić doskonałą muzykę od zapomnienia, przedłużyć jej koncertowy żywot i zaprezentować nowej publiczności. Jednocześnie dopisał też do Davidde… całe nowe stronice, nie jest to więc wyłącznie opracowanie starej partytury. Wbrew religijnemu charakterowi kantata ta prawykonana została w 1785 roku w zupełnie świeckim wiedeńskim Burgtheater – gdzie rok później po raz pierwszy pokazano także Wesele Figara. Libretto, kompilacja tekstów pochodzących z Księgi Psalmów i 1. Księgi Samuela, opisuje kolejne etapy relacji wiernego z Bogiem – od skruchy i próśb o odpuszczenie win po pojednanie i pełne entuzjastycznej radości uwielbienie. Koncert otworzą przesławna Symfonia nr 40 g-moll Mozarta i utrzymane w tej samej tonacji Miserere g-moll, pokutny psalm starszego od Salzburczyka o dwa pokolenia Niccolò Jommellego.

Dla KBF Krzysztof Dix

——————

Na festiwal zapraszają Miasto Kraków oraz KBF.
Parterem Strategicznym Festiwalu Misteria Paschalia jest Kraków Airport, a mecenasem firma Suempol.

Bilety oraz karnety festiwalowe są dostępne na platformie KBF: BILETY (kbfbilety.krakow.pl), w punktach InfoKraków oraz na portalu eventim.pl. Bezpłatne wejściówki na koncert odbywający się 12 kwietnia 2022 roku będą dostępne do pobrania na KBF: BILETY od 29 marca 2022 roku.

Karnety festiwalowe obejmować będą wszystkie koncerty w ramach festiwalu z wyłączeniem koncertu odbywającego się w Kopalni Soli „Wieliczka”. Osoby, które zakupią karnet, mają pierwszeństwo pobrania bezpłatnej wejściówki na koncert, który odbędzie się 12 kwietnia 2022 roku w katedrze na Wawelu.

Więcej aktualności

Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!
wtorek 26 marca 2024

Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!

Osiem dni, dziesięć lokalizacji, kilkadziesiąt wydarzeń… W tym roku kierownictwo artystyczne nad festiwalem Misteria Paschalia objął dobrze znany krakowskiej publiczności Vincent Dumestre – założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent zespołu Le Poème Harmonique, którego koncerty od wielu lat są szczególnie wyczekiwane przez słuchaczy. Od ponad dwóch dekad okres Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy to w Krakowie czas, […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura
poniedziałek 25 marca 2024

Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura

Festiwal muzyki dawnej Misteria Paschalia tradycyjnie zagości na antenie Polskiego Radia. Wybrane koncerty zaplanowane w ramach tegorocznej edycji wydarzenia usłyszymy na antenie Dwójki oraz Radia Kraków Kultura. Trzech koncertów będzie można wysłuchać na żywo, a cztery kolejne zostaną wyemitowane w późniejszym terminie. Wszystkich, którzy nie mogą dotrzeć do wspaniałych przestrzeni festiwalowych, zachęcamy do spędzenia czasu […]

czytaj więcej
Kraków świętuje Early Music Day!
wtorek 12 marca 2024

Kraków świętuje Early Music Day!

Jak co roku Kraków przyłącza się do świętowania Early Music Day. Dnia Muzyki Dawnej został ustanowiony w 2013 przez organizację REMA w celu promowania muzyki czasów średniowiecza, renesansu i baroku wśród szerokiej publiczności. Early Music Day odbywa się corocznie 21 marca – w rocznicę urodzin Johanna Sebastiana Bacha. W Krakowie koncerty w ramach Early Music […]

czytaj więcej
Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!
środa 28 lutego 2024

Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!

Keyboard Days, czyli trzydniowe święto instrumentów klawiszowych, to nie tylko wystawa i recitale, lecz również masterclasses, warsztaty improwizacji i panele. Wydarzenia te tworzą pasmo edukacyjne Festiwalu Misteria Paschalia. Masterclasses, które poprowadzą wirtuozi klawesynu: Jean-Luc Ho, Justin Taylor i Pierre Hantaï, skierowane są do studentów i absolwentów wyższych uczelni muzycznych w Polsce i za granicą, którzy […]

czytaj więcej
Mistrz muzyki dawnej Jordi Savall powraca do Krakowa
środa 21 lutego 2024

Mistrz muzyki dawnej Jordi Savall powraca do Krakowa

Jordi Savall: ICE Classic & Misteria Paschalia 2024 24 marca 2024 ICE Classic to seria wyjątkowych koncertów muzyki klasycznej, odbywających się w jednej z najlepszych przestrzeni koncertowych w Krakowie: Sali Audytoryjnej im. Krzysztofa Pendereckiego w Centrum Kongresowym ICE Kraków. Cykl koncertowy zdobył serca krakowskiej publiczności, zachwycając nie tylko doskonałym doborem artystów i repertuaru, lecz również […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia 2024. Znamy program jednego z najważniejszych festiwali muzyki dawnej w Europie
poniedziałek 15 stycznia 2024

Misteria Paschalia 2024. Znamy program jednego z najważniejszych festiwali muzyki dawnej w Europie

Osiem dni, dziesięć lokalizacji, kilkadziesiąt wydarzeń… W tym roku kierownictwo artystyczne nad festiwalem Misteria Paschalia objął dobrze znany krakowskiej publiczności Vincent Dumestre, założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent zespołu Le Poème Harmonique, którego koncerty od wielu lat są szczególnie wyczekiwane przez festiwalowych słuchaczy. Wizję 21. edycji festiwalu poznaliśmy 15 stycznia podczas konferencji prasowej w Ambasadzie RP […]

czytaj więcej
Vincent Dumestre dyrektorem artystycznym Festiwalu Misteria Paschalia w latach 2024–2026
poniedziałek 11 grudnia 2023

Vincent Dumestre dyrektorem artystycznym Festiwalu Misteria Paschalia w latach 2024–2026

Misteria Paschalia już od ponad dwóch dekad wypełniają muzyką dawną wnętrza krakowskich sal koncertowych i kościołów w okresie Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy. Regularnym gościem krakowskiego festiwalu od lat pozostaje zespół Le Poème Harmonique, co roku witany przez publiczność ze szczególną serdecznością. Jego założyciel Vincent Dumestre od 2024 roku obejmie funkcję dyrektora artystycznego Misteria Paschalia. Francuski […]

czytaj więcej
Bliskie spotkanie z muzyką dawną w Pałacu Potockich
wtorek 28 listopada 2023

Bliskie spotkanie z muzyką dawną w Pałacu Potockich

8 grudnia w Pałacu Potockich duet Flutes & Frets zabierze nas w podróż w czasie przez muzykę z dworów królewskich i salonów najważniejszych miast Europy. Muzycy wykorzystają różnorodne instrumenty, które pozwolą im wyrazić kolory, gesty i emocje towarzyszące repertuarowi z różnych epok. Choć myślami jesteśmy już przy kolejnej edycji festiwalu Misteria Paschalia, chcemy jeszcze przez […]

czytaj więcej
Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia
wtorek 4 kwietnia 2023

Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia

Rozpoczynamy jubileuszową edycję Festiwalu Misteria Paschalia! W nadchodzących dwóch tygodniach będziemy świętować prawie dwie dekady wyjątkowej tradycji, muzyki i wspaniałych, trwałych relacji, jakie w tym czasie wypracowaliśmy. Choć myślami wychodzimy już w przyszłość i planujemy kolejne dekady festiwalu, chcemy również na chwilę przystanąć i spojrzeć w przeszłość. Zapraszamy też Państwa w podróż przez historię Misteria […]

czytaj więcej

Organizatorzy