Opis wydarzenia

Ceremonia ciemnych jutrzni jest jedną z najbardziej teatralnych, a jednocześnie poruszających, form liturgii Wielkiego Tygodnia. W wyniku XX-wiecznych reform została przez Kościół zarzucona i zapomniana, ale jej wspomnienie przeżyło w muzyce pisanej specjalnie z myślą o niej.

Szczególnie wiele powstało ich we Francji w czasach panowania Ludwika XIV. Niemal każdy liczący się kompozytor próbował w tej dziedzinie sił – Couperin, Lambert, Delalande – jednak najwięcej umuzycznionych Leçons de ténèbres pozostawił po sobie Marc-Antoine Charpentier. Wszystkie jego opracowania, mimo że różnorodne i komponowane na rozmaite składy wykonawcze, napisane są z równie głębokim zrozumieniem przypisanego ciemnym jutrzniom tekstu Lamentacji Jeremiasza. Barok rozmiłowany był w uroczystościach żałobnych; wszystko, co związane ze śmiercią i przemijaniem, celebrowano w niezwykle odświętny i wyszukany sposób. W czasie ciemnych jutrzni po odśpiewaniu kolejnych części liturgii gaszono po jednej świece, co symbolizowało apostołów opuszczających Chrystusa. Światło powrócić miało dopiero w dzień Wielkanocy. Nabożeństwo to było jednym z najpopularniejszych w XVII- i XVIII-wiecznej Francji. Tłumy garnęły do kościołów jak do opery, a głównym odpowiedzialnym za ten fenomen był właśnie Charpentier. To on, pisząc swoje Leçons, podarował muzyce francuskiej nowy gatunek, który miał kwitnąć bujnie jeszcze przez kilkadziesiąt następnych lat.

 

Wykonawcy:

Joel Frederiksen – bas 

Cohaere Ensemble:

Marta Korbel, Katarzyna Olszewska – skrzypce

Marta Gawlas, Ana Fernández Anguita – flety

Natalia Reichert – altówka

Monika Hartmann – wiolonczela

Giulio Quirici – lutnia

Natalia Olczak – pozytyw/klawesyn

 

Program:

Marc-Antoine Charpentier (1643–1704)  

Première leçon de ténèbres du Mercredi Saint H. 120  

Marin Marais (1656–1728)  

Suita B-dur à 3 nr 4 (Pièces en trio pour les flutes, violin, et dessus de viole, wybrane części nienaruszające przestrzeni sacrum)  

Marc-Antoine Charpentier  

Première leçon de ténèbres du Jeudy Saint H. 121 

Marin Marais  

Suita g-moll à 3 nr 2 (Pièces en trio pour les flutes, violin, et dessus de viole, wybrane części nienaruszające przestrzeni sacrum) 

Marc-Antoine Charpentier 

Première leçon de ténèbres du Vendredi Saint H. 122 

Organizatorzy