GRANDS CONCERTS: GRAINDELAVOIX / LAMENTS OF DAVID FOR JONATHAN AND ABSALOM
Król Dawid, jedna z kluczowych postaci biblijnych, od zawsze kojarzony jest z muzyką. Tradycja przypisuje mu autorstwo psalmów, a liczne opowieści przedstawiają go jako muzyka i śpiewaka, którego dźwięki koiły ludzi i zwierzęta. Zawarte w Drugiej Księdze Samuela lamentacje Dawida po śmierci zbuntowanego syna Absaloma i bliskiego przyjaciela Jonatana to wyraz żałoby, który przekracza historyczne konteksty i porusza do dziś.
Konstrukcja lamentacji Dawida umiejętnie łączy wyraz osobistego smutku z uniwersalnym znaczeniem, co sprawia, że wciąż wpisują się w różnorodne ramy kulturowe i polityczne. Te dzieła odżyły szczególnie w XVI i XVII wieku w Anglii, Flandrii i Hiszpanii, gdzie były na nowo interpretowane. Historie Dawida, Absaloma i Jonatana przypominają starożytne tragedie, pełne zdrady, zemsty i miłości. Lamentacje zaś koncentrują się na stracie – ojca opłakującego syna i mężczyzny opłakującego przyjaciela. Dawid – potężny władca, a jednocześnie pogrążony w smutku człowiek – symbolizuje połączenie siły z kruchością.
Program koncertu zespołu Graindelavoix został zaprojektowany, jak mówią sami artyści, jako „muzyczny atlas” lamentacji Dawida. Dzięki temu słuchacze w dziełach różnych twórców mogą odkrywać podobieństwa i różnice. Powtarzające się teksty i motywy ułatwią dokonanie porównań, a zarazem pozwolą zagłębić się w emocjonalne i artystyczne przeżywanie tych arcydzieł.
Pierwsza część programu obejmuje cztery lamentacje po Absalomie, w tym ekspresyjny motet Richarda Deringa, pełne chromatyzmu Rex autem David Bernardina de Ribery, słynne Absalon fili mi Pierre’a de la Rue i drugą lamentację Deringa wyróżniającą się początkowym wierszem (nieobecnym w innych angielskich lamentacjach) And the King was moved. Druga część koncertu skupi się na lamentacjach po Jonatanie. Obok dzieł angielskich kompozytorów Thomasa Tomkinsa i Roberta Ramseya znajdują się tu motety Josquina des Prez i Pierre’a de la Rue, łączące partie deklamacyjne z polifonią. Trzecia część wraca do lamentacji po Absalomie w kanonicznym dziele Lodovica Agostiniego, prostym, ale poruszającym motecie Alonsa de Tejedy oraz monumentalnym Absalon fili mi Nicolasa Gomberta, stworzonym na osiem głosów z wykorzystaniem motywu Mille Regrets, ulubionego utworu cesarza Karola V.
Program ukazuje lamentacje Dawida jako dzieła przekraczające granice czasu i przestrzeni, łączące osobiste przeżywanie bólu z jego uniwersalnym wymiarem. Emocjonalna głębia i ambiwalentny kontekst czynią je wczesnymi przykładami autonomicznych dzieł sztuki, które eksplorują subiektywność poprzez muzykę. To pierwsza próba zebrania obszernego repertuaru lamentacji Dawida w jeden program, oferująca współczesnym słuchaczom wyjątkowe doświadczenie żałoby w muzyce.
Wykonawcy:
Graindelavoix
Björn Schmelzer – dyrektor artystyczny
Program:
LAMENTS OF DAVID FOR JONATHAN AND ABSALOM
Laments for Absalom
Richard Dering (ok. 1580–1630) Contristatus est Rex David
Bernardino de Ribera (ok. 1520 – ok. 1580) Rex autem David
Pierre de la Rue (?) (ok .1460–1518) Absalon fili mi
Richard Dering And the King was moved
Laments for Jonathan
Thomas Tomkins (1572–1656) Then David mourned
Josquin des Prez (ok. 1455–1521) Doleo super te
Thomas Weelkes (ok .1576–1623) O Jonathan, woe is me
Pierre de la Rue Doleo super te
Robert Ramsey (ok. 1590–1640) How are the mighty fallen
Final Laments for Absalom
Lodovico Agostini (1534–1590) Fili mi Absalon
Alonso de Tejeda (1540–1628) Rex autem David
Thomas Tomkins When David heard
Nicolas Gombert (ok. 1495 – ok. 1560) Lugebat David Absalon
Dostępność:
Miejsce koncertu jest dostępne dla osób z ograniczeniami ruchowymi. Wejście z poziomu ulicy, przed wejściem kamienny próg, brak schodów. Wejście od ul. Augustiańskiej wiedzie przez krużganki klasztorne.
Koncert oświetlony autonomicznym delikatnym oświetleniem przygotowanym przez zespół. Koncert w pełni akustyczny, bez wykorzystania systemów nagłośnieniowych (co za tym idzie – brak pętli indukcyjnej dla osób słabosłyszących).
Istnieje możliwość asysty dla osób z niepełnosprawnością wzroku*.
W kościele jest bardzo chłodno, prosimy się ciepło ubrać. Na miejscu dla chętnych będą wydawane koce.
*Możliwość asysty dla osób z niepełnosprawnością wzroku: jeśli będą Państwo potrzebowali asystenta prosimy o zgłoszenie do 31 marca 2025 poprzez mail na adres: barbara.zajac@kbf.krakow.pl lub telefonicznie (tel. 604 483402 – to numer Barbary Zając, koordynatorki dostępności w KBF). Razem z asystentem będzie można przejść z najbliższego przystanku autobusowego lub tramwajowego. Na miejscu obecni będą wolontariusze oraz obsługa widowni, którzy w razie potrzeby służą pomocą.
W przypadku szczególnych potrzeb lub dodatkowych pytań – zadzwoń lub napisz do nas. Chętnie pomożemy! tel./SMS: +48 604 483 402 / mail: barbara.zajac@kbf.krakow.pl
Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wprowadzenia zmian w programie z przyczyn od nich niezależnych.