WAWELSKIE MISTERIUM: W KRÓLEWSKICH KOMNATACH
Już od progu w murach Wawelu powitają nas dźwięki renesansowych pieśni lutniowych. Tak zaczyna się ten niezwykły festiwalowy wieczór, który stanie się magiczną podróżą w czasie. W trakcie samodzielnego spaceru przez komnaty reprezentacyjne na drugim piętrze zamku towarzyszyć nam będą także polonika z europejskich tabulatur lutniowych oraz kompozycje Francesca Rognoniego i Tarquinia Meruli interpretowane przez muzyków zespołu La Morra. Ich melodie niosą ze sobą historię i wraz z historycznymi wnętrzami: obrazami, arrasami, malowanymi fryzami u wawelskich stropów, tworzą szczególną syntezę sztuk.
Kulminację wieczoru przyniosą dźwięki głosów i instrumentów splecione w jedną opowieść, która wybrzmi w majestatycznej Sali Senatorskiej. Dzieło Marc’Antonia Zianiego z gatunku sepolcro – La Morte vinta to nie tylko koncert w wykonaniu wybitnych artystów Les Traversées Baroques, ale także misterna przypowieść o śmierci, która musi ulec wobec tajemnicy Zmartwychwstania. Kompozycja Zianiego, napisana specjalnie dla cesarza austriackiego Józefa I i jego otoczenia, jest również dialogiem historii dwóch monarszych dworów – wiedeńskiego i krakowskiego. Tego dnia publiczność festiwalu będzie miała okazję poczuć się niczym dworzanie biorący udział w podniosłych uroczystościach królewskich.
Ostatnie dźwięki nie będą końcem tej podróży w czasie, w którą ruszymy w wielkopiątkowy wieczór. Na uczestników czekać będzie niespodzianka, niczym rozdział zamykający niezwykłą opowieść: okazja, aby wniknąć w nieznane i nieoczywiste miejsca, ukryte przed wzrokiem zwykłego turysty. Doświadczymy magii Wawelu nocą – poza godzinami zwiedzania. Spektakularnie oświetlony dziedziniec arkadowy i światło zmieniającej się pory dnia stworzą unikalną atmosferę, sprzyjającą refleksji i skupieniu.
Sepolcro to gatunek specyficzny – ściśle związany nie tylko z określonym czasem w roku liturgicznym (wyłącznie w Triduum Paschalnym, między uroczystościami złożenia do grobu i zmartwychwstania), ale i miejscem: cesarską kaplicą na wiedeńskim dworze, gdzie był wykonywany co roku przez około 75 lat. Był to rodzaj oratorium z elementami parateatralnymi (kostiumy, scenografia), jednak o ograniczonej warstwie fabularnej – skupiał się na dysputach i medytacjach wokół śmierci Chrystusa prowadzonych przez postaci związane z tymi wydarzeniami, a także alegoryczne personifikacje Śmierci, Pokoju czy Ludzkiej Duszy.
W dziele, które skomponował Marc’Antonio Ziani, taki oratorski pojedynek toczą Szatan (Demon), triumfujący wobec śmierci Chrystusa, i sama Śmierć, przypisująca sobie zwycięstwo nad Odkupicielem, który miał być „samym życiem”. W ich dyskusję włącza się Ludzka Natura, jednak jej szczery żal burzą obelgi i podszepty Szatana, że nie zostanie wybawiona od grzechów. Wówczas interweniują Wiara i Dusza Adama, które zapewniają o zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią.
La Morte vinta Zianiego zabrzmiało po raz pierwszy dla cesarza Józefa I i jego dworu w wielkopiątkowy wieczór 1706 roku. Dramatyczny wymiar dzieła buduje – kluczowy w sepolcro – poetycki tekst, jednak prześwietna muzyka dotrzymuje mu kroku. Kompozytor, zastępca kapelmistrza kaplicy dworskiej w Wiedniu, zaprezentował tu mistrzowskie opanowanie sztuki kontrapunktu, a w partyturę – głównie smyczkową – umiejętnie wplótł dźwięki cynków, puzonów czy fagotów, które podkreślają charakter wybranych arii i postaci (np. Szatana). W La Morte vinta Ziani pokazał, jak zachowując dbałość o słowo, sprawić, aby muzyka także przemówiła z pełną mocą, a o mistrzowską realizację jego zamierzeń zadba zespół Les Traversées Baroques pod kierunkiem Etienne’a Meyera.
OFF
Spacer po komnatach wawelskich
Wykonawcy:
La Morra:
Ivo Haun de Oliveira – śpiew, lutnia
Michał Gondko – lutnia
Irena Troupová – sopran
Vojtěch Jakl – skrzypce
Corina Marti – klawesyn
W programie:
Renesansowe pieśni lutniowe
Polonika z europejskich tabulatur lutniowych (ok. 1600)
Francesco Rognoni (ok. 1570 – po 1626)
Tarquinio Merula (ok. 1595–1665)
—
IN
GRANDS CONCERTS: LES TRAVERSÉES BAROQUES / LA MORTE VINTA
Wykonawcy:
Les Traversées Baroques:
Il Demonio: Yannis François – bas-baryton
L’Anima d’Adamo: Capucine Keller – sopran
La Natura Umana: François-Nicolas Geslot – kontratenor
La Fede: Dagmar Šašková – mezzosopran
La Morte: Maximiliano Baños – kontratenor
Judith Pacquier, Liselotte Emery – cynk
Claire McIntyre – puzon
Monika Fischalek – fagot
Jasmine Eudeline, Jorlen Vega – skrzypce
Ronald Martin Alonso, Christine Plubeau – viola da gamba
Clara Fellmann – wiolonczela
Laurent Stewart – pozytyw, klawesyn
Etienne Meyer – dyrygent
Program:
Marc’Antonio Ziani (ok. 1653–1715)
La Morte vinta (1706)
Organizatorzy
