czwartek 1 kwietnia 2021

Rozpoczynający się 1 kwietnia 18. Festiwal Misteria Paschalia zostanie zainaugurowany koncertem „Cantrix”. Agnieszka Budzińska-Bennett wraz z kierowanym przez siebie ensemble Peregrina zabierze słuchaczy w podróż do średniowiecznych hiszpańskich klasztorów, prezentując kontemplacyjny, a zarazem barwny i różnorodny repertuar śpiewany niegdyś przez mniszki. Premiera 1 kwietnia o godz. 20.00 na PLAY KRAKÓW. Jednocześnie informujemy, że w związku z brakiem możliwości organizacji koncertów z udziałem publiczności cały festiwal będzie dostępny tylko na PLAY KRAKÓW. Więcej informacji na końcu komunikatu.

„Cantrix” to po łacinie „śpiewaczka”, słowniki podsuwają też znaczenie „siostra kantorka w klasztorze” – i to właśnie ono odnosi się do tematyki koncertu Peregriny. Zespół pod kierunkiem swojej założycielki Agnieszki Budzińskiej-Bennett wykona muzykę rozbrzmiewającą niegdyś w zgromadzeniach szpitalniczek i cysterek w dwóch hiszpańskich klasztorach – w Sigenie (dziś Villanueva de Sigena) i Las Huelgas (nieopodal Burgos).

Z historią i rozwojem tego pierwszego związana jest nierozerwalnie postać Sanchy, jego fundatorki, królowej Aragonii, córki króla Kastylii Alfonsa VII Imperatora i śląskiej księżniczki Ryksy (Sancha była więc po matce prawnuczką polskiego króla Bolesława Krzywoustego). Po śmierci męża została mniszką w Sigenie i ciesząc się poparciem papieża, aż do końca swych dni utrzymywała klasztor w niezależności od kościelnych władz. Życie w nim poddane było bardzo szczegółowym ustaleniom, siostry poświęcały większość czasu aktywnościom czysto duchowym, a więc modlitwie – często śpiewanej. Dzięki temu mogła rozkwitnąć tam twórczość kompozytorska, a zachowane manuskrypty świadczą o niebanalnej i bogatej kulturze muzycznej hiszpańskich zakonnic.

Agnieszka Budzińska-Bennett przygotowała program koncertu, wybierając z obszernych zbiorów utwory poświęcone Janowi Chrzcicielowi. Kult tego świętego, dziś przygasły nieco w Kościele katolickim, był w okresie średniowiecza wyjątkowo rozwinięty i żarliwy. Jako prorok wzmiankowany we wszystkich kanonicznych ewangeliach, którego działalność bezpośrednio poprzedzała i zwiastowała nadejście Chrystusa, i jako ten, który udzielał Jezusowi chrztu w Jordanie, był traktowany jako postać godna szczególnego uwielbienia. Znajdowało ono wyraz w nierzadko bardzo wyrafinowanych formach poetyckich i muzycznych. Zawierały one nie tylko modlitewne formuły gloryfikacji i hołdu dla Jana Chrzciciela, ale też wprost nawiązywały do opisanych w Biblii wydarzeń z jego życia. Dlatego też kompozycje wykonywane na koncercie mogły zostać ułożone w opowieść zawierającą wiele tych kluczowych momentów i podkreślającą wyjątkowość Chrzciciela pośród innych świętych.

Podczas gdy klasztor w Sigenie został na życzenie Sanchy wybudowany w dostojnym stylu romańskim, w architekturze Las Huelgas wyraźnie zaznaczają się już wpływy gotyckie. Ten podział na stare i nowe znalazł odbicie w programie koncertu (choć trzeba pamiętać, że prezentowane utwory pochodzą z okresu obejmującego niemal cztery stulecia, od XII aż do XV wieku, więc część z nich powstała wiele lat po fundacji obu klasztorów). Repertuar z Sigeny – przede wszystkim śpiew jednogłosowy – przeplatany będzie nowocześniejszymi, polifonicznymi, silnie inspirowanymi francuskimi wpływami (osiągnięciami tzw. szkoły Notre Dame, grupy kompozytorów skupionych wokół słynnej paryskiej katedry) kompozycjami z Las Huelgas. To właśnie tam zachował się słynny kodeks zawierający około dwustu kompozycji, z czego aż sto pięćdziesiąt wielogłosowych. Wiadomo, że śpiewały je same zakonnice, a w klasztorze funkcjonował ich wielki (nawet stuosobowy) chór.

Znakomita Agnieszka Budzińska-Bennett wraz z innymi śpiewaczkami z zespołu jest najlepszą adwokatką tego repertuaru – udowadniającą, że muzyka średniowiecznych mniszek jest wbrew stereotypowym wyobrażeniom barwna i różnorodna, a rozmodlona kontemplacja łączy się w niej z żywymi akcentami wynikającymi wprost z tekstów opowiadających przecież cudownych wydarzeniach i niosących duży ładunek emocjonalny. Dlatego nawet abstrakcyjne melizmaty na słowach takich jak „alleluja” potrafią zapierać dech wirtuozowskim rozmachem.Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia i we współpracy z Zakonem Maltańskim i Scholą Cantorum Basiliensis koncert został zarejestrowany w komandorii joannitów w szwajcarskim Bubikonie, której początki sięgają XII wieku – czyli tego samego okresu, kiedy powstawały dwa królewskie klasztory w Sigenie i Las Huelgas.

Wielki Czwartek, 1 kwietnia 2021 | godz. 20.00

Komandoria zakonu joannitów, Bubikon, Szwajcaria

Premiera nagrania na PLAY KRAKÓW

CANTRIX

18. Festiwal Misteria Paschalia odbędzie się całkowicie w przestrzeni wirtualnej na www.playkrakow.com. Program oraz czas trwania festiwalu nie ulegają zmianie, a wszystkie koncerty zostaną wyemitowane na platformie VOD Miasta Krakowa zgodnie z planem. Karnety na wszystkie wydarzenia festiwalowe trafią do sprzedaży 23 marca 2021 o godz. 12.00 i będą dostępne w specjalnych cenach do 31 marca na PLAY KRAKÓW.

Więcej aktualności

Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia
wtorek 4 kwietnia 2023

Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia

Rozpoczynamy jubileuszową edycję Festiwalu Misteria Paschalia! W nadchodzących dwóch tygodniach będziemy świętować prawie dwie dekady wyjątkowej tradycji, muzyki i wspaniałych, trwałych relacji, jakie w tym czasie wypracowaliśmy. Choć myślami wychodzimy już w przyszłość i planujemy kolejne dekady festiwalu, chcemy również na chwilę przystanąć i spojrzeć w przeszłość. Zapraszamy też Państwa w podróż przez historię Misteria […]

czytaj więcej
Festiwal Misteria Paschalia już w tym tygodniu!
poniedziałek 3 kwietnia 2023

Festiwal Misteria Paschalia już w tym tygodniu!

Już jutro wystartuje jubileuszowa edycja festiwalu muzyki dawnej, który od niemal dwóch dekad towarzyszy obchodom Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w Krakowie – Misteria Paschalia! Ostatnie bilety na koncerty dostępne są jeszcze na stronie KBF: Bilety. Jakie utwory i jakich artystów usłyszymy w tym roku? Sprawdźmy! Misteria Paschalia pozwalają nam nie tylko słuchać muzyki w wykonaniu […]

czytaj więcej
Poznaj artystów 20.edycji!
poniedziałek 6 marca 2023

Poznaj artystów 20.edycji!

Festiwal Misteria Paschalia towarzyszyć będzie obchodom Wielkiego Tygodnia w Krakowie już po raz dwudziesty. Te dwie dekady były czasem tworzenia i umacniania relacji, przyjaźni oraz tradycji. Do uczestnictwa w nich zaproszony jest każdy, kto chce w wyjątkowy sposób świętować ten szczególny, wiosenny czas i poznawać piękno dawnej muzyki. Misteria Paschalia to festiwal nieustannej zmiany, ewolucji […]

czytaj więcej
Muzyka w obrzędach różnych wyznań – felieton
czwartek 16 lutego 2023

Muzyka w obrzędach różnych wyznań – felieton

Festiwal Misteria Paschalia zgłębiał dotąd tradycje muzyczne związane z dwoma chrześcijańskimi wyznaniami: rzymsko-katolickim i luterańskim. W tym roku dołączy do nich chrześcijaństwo wschodnie z jego pełnym wokalnego przepychu, tak bardzo odrębnym światem dźwiękowym. Każdy z tych obrządków posiada własne, sobie tylko właściwe zwyczaje, w których wyrażają się ich duch, teologiczne pryncypia, pojmowanie Boga i sacrum. […]

czytaj więcej
Poznaj program wydarzeń towarzyszących Misteria Paschalia 2023
środa 15 lutego 2023

Poznaj program wydarzeń towarzyszących Misteria Paschalia 2023

Już za niecałe dwa miesiące będziemy świętować jubileuszową, dwudziestą edycję Misteria Paschalia. Znamy już główne punkty festiwalu – bilety na koncerty są dostępne na KBF: Bilety. Nadszedł czas, by przedstawić program wydarzeń towarzyszących. Czy wiesz, że krakowskie pomniki, fontanny, ornamenty i ogrody kryją wiele muzycznych tajemnic? …że w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, oddziale Muzeum Narodowego […]

czytaj więcej
Jubileuszowa edycja Misteria Paschalia! Poznaj program | 4–16 kwietnia 2023
wtorek 6 grudnia 2022

Jubileuszowa edycja Misteria Paschalia! Poznaj program | 4–16 kwietnia 2023

W nadchodzącym roku czeka nas wyjątkowa, 20. edycja Misteria Paschalia. Będzie ona okazją do wspomnieniowej podróży w przeszłość. Program skoncentruje się na celebracji historii festiwalu, jego wkładu w rozwój sektora muzyki dawnej w Polsce oraz niezwykłych więzi, które w tym czasie powstały. A więc świętujemy! Przede wszystkim poprzez muzykę. Proponujemy wybór wybitnych dzieł znakomitych kompozytorów, […]

czytaj więcej
19. Festiwal Misteria Paschalia: o lęku i konformizmie
środa 30 marca 2022

19. Festiwal Misteria Paschalia: o lęku i konformizmie

Na Festiwalu Misteria Paschalia posłuchamy oratoriów oświetlających z różnych punktów widzenia wydarzenia Wielkiego Piątku. Gesù Cristo negato da Pietro i Passio secundum Johannem jak dwa reflektory kierują naszą uwagę ku różnym punktom historii pasji Chrystusa. Martyna Pastuszka, dyrektorka rezydentka festiwalu, chce, abyśmy spróbowali je odnieść do własnych doświadczeń i w biblijnej opowieści dostrzegli – tak […]

czytaj więcej
19. Festiwal Misteria Paschalia: droga przemiany
czwartek 17 marca 2022

19. Festiwal Misteria Paschalia: droga przemiany

Dwa pierwsze koncerty Festiwalu Misteria Paschalia związane są z czasem przygotowania i oczyszczenia, jaki poprzedza wydarzenia Triduum Paschalnego. Martyna Pastuszka, dyrektorka rezydentka festiwalu, ułożyła jego program tak, by opowiadał historię duchowej i psychologicznej drogi przemiany, inspirowaną ewangeliczną opowieścią o ostatnich dniach ziemskiej działalności, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa. Wielki Wtorek i Środa to dni oczekiwania na nieuniknione, kiedy jednocześnie z […]

czytaj więcej
Dzień Muzyki Dawnej – Anacronía
wtorek 8 marca 2022

Dzień Muzyki Dawnej – Anacronía

Pierwszy dzień wiosny już od wielu lat kojarzy się ze świętem muzyki dawnej. Nie inaczej będzie w tym roku. Wspólnie z Europejską Siecią Muzyki Dawnej REMA zapraszamy do świętowania i słuchania europejskiej muzyki średniowiecza, renesansu i baroku, również na żywo. Z okazji „Early Music Day” już 21 marca w Pałacu Potockich zespół Anacronía spróbuje przenieść […]

czytaj więcej

Organizatorzy