czwartek 1 kwietnia 2021

Rozpoczynający się 1 kwietnia 18. Festiwal Misteria Paschalia zostanie zainaugurowany koncertem „Cantrix”. Agnieszka Budzińska-Bennett wraz z kierowanym przez siebie ensemble Peregrina zabierze słuchaczy w podróż do średniowiecznych hiszpańskich klasztorów, prezentując kontemplacyjny, a zarazem barwny i różnorodny repertuar śpiewany niegdyś przez mniszki. Premiera 1 kwietnia o godz. 20.00 na PLAY KRAKÓW. Jednocześnie informujemy, że w związku z brakiem możliwości organizacji koncertów z udziałem publiczności cały festiwal będzie dostępny tylko na PLAY KRAKÓW. Więcej informacji na końcu komunikatu.

„Cantrix” to po łacinie „śpiewaczka”, słowniki podsuwają też znaczenie „siostra kantorka w klasztorze” – i to właśnie ono odnosi się do tematyki koncertu Peregriny. Zespół pod kierunkiem swojej założycielki Agnieszki Budzińskiej-Bennett wykona muzykę rozbrzmiewającą niegdyś w zgromadzeniach szpitalniczek i cysterek w dwóch hiszpańskich klasztorach – w Sigenie (dziś Villanueva de Sigena) i Las Huelgas (nieopodal Burgos).

Z historią i rozwojem tego pierwszego związana jest nierozerwalnie postać Sanchy, jego fundatorki, królowej Aragonii, córki króla Kastylii Alfonsa VII Imperatora i śląskiej księżniczki Ryksy (Sancha była więc po matce prawnuczką polskiego króla Bolesława Krzywoustego). Po śmierci męża została mniszką w Sigenie i ciesząc się poparciem papieża, aż do końca swych dni utrzymywała klasztor w niezależności od kościelnych władz. Życie w nim poddane było bardzo szczegółowym ustaleniom, siostry poświęcały większość czasu aktywnościom czysto duchowym, a więc modlitwie – często śpiewanej. Dzięki temu mogła rozkwitnąć tam twórczość kompozytorska, a zachowane manuskrypty świadczą o niebanalnej i bogatej kulturze muzycznej hiszpańskich zakonnic.

Agnieszka Budzińska-Bennett przygotowała program koncertu, wybierając z obszernych zbiorów utwory poświęcone Janowi Chrzcicielowi. Kult tego świętego, dziś przygasły nieco w Kościele katolickim, był w okresie średniowiecza wyjątkowo rozwinięty i żarliwy. Jako prorok wzmiankowany we wszystkich kanonicznych ewangeliach, którego działalność bezpośrednio poprzedzała i zwiastowała nadejście Chrystusa, i jako ten, który udzielał Jezusowi chrztu w Jordanie, był traktowany jako postać godna szczególnego uwielbienia. Znajdowało ono wyraz w nierzadko bardzo wyrafinowanych formach poetyckich i muzycznych. Zawierały one nie tylko modlitewne formuły gloryfikacji i hołdu dla Jana Chrzciciela, ale też wprost nawiązywały do opisanych w Biblii wydarzeń z jego życia. Dlatego też kompozycje wykonywane na koncercie mogły zostać ułożone w opowieść zawierającą wiele tych kluczowych momentów i podkreślającą wyjątkowość Chrzciciela pośród innych świętych.

Podczas gdy klasztor w Sigenie został na życzenie Sanchy wybudowany w dostojnym stylu romańskim, w architekturze Las Huelgas wyraźnie zaznaczają się już wpływy gotyckie. Ten podział na stare i nowe znalazł odbicie w programie koncertu (choć trzeba pamiętać, że prezentowane utwory pochodzą z okresu obejmującego niemal cztery stulecia, od XII aż do XV wieku, więc część z nich powstała wiele lat po fundacji obu klasztorów). Repertuar z Sigeny – przede wszystkim śpiew jednogłosowy – przeplatany będzie nowocześniejszymi, polifonicznymi, silnie inspirowanymi francuskimi wpływami (osiągnięciami tzw. szkoły Notre Dame, grupy kompozytorów skupionych wokół słynnej paryskiej katedry) kompozycjami z Las Huelgas. To właśnie tam zachował się słynny kodeks zawierający około dwustu kompozycji, z czego aż sto pięćdziesiąt wielogłosowych. Wiadomo, że śpiewały je same zakonnice, a w klasztorze funkcjonował ich wielki (nawet stuosobowy) chór.

Znakomita Agnieszka Budzińska-Bennett wraz z innymi śpiewaczkami z zespołu jest najlepszą adwokatką tego repertuaru – udowadniającą, że muzyka średniowiecznych mniszek jest wbrew stereotypowym wyobrażeniom barwna i różnorodna, a rozmodlona kontemplacja łączy się w niej z żywymi akcentami wynikającymi wprost z tekstów opowiadających przecież cudownych wydarzeniach i niosących duży ładunek emocjonalny. Dlatego nawet abstrakcyjne melizmaty na słowach takich jak „alleluja” potrafią zapierać dech wirtuozowskim rozmachem.Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia i we współpracy z Zakonem Maltańskim i Scholą Cantorum Basiliensis koncert został zarejestrowany w komandorii joannitów w szwajcarskim Bubikonie, której początki sięgają XII wieku – czyli tego samego okresu, kiedy powstawały dwa królewskie klasztory w Sigenie i Las Huelgas.

Wielki Czwartek, 1 kwietnia 2021 | godz. 20.00

Komandoria zakonu joannitów, Bubikon, Szwajcaria

Premiera nagrania na PLAY KRAKÓW

CANTRIX

18. Festiwal Misteria Paschalia odbędzie się całkowicie w przestrzeni wirtualnej na www.playkrakow.com. Program oraz czas trwania festiwalu nie ulegają zmianie, a wszystkie koncerty zostaną wyemitowane na platformie VOD Miasta Krakowa zgodnie z planem. Karnety na wszystkie wydarzenia festiwalowe trafią do sprzedaży 23 marca 2021 o godz. 12.00 i będą dostępne w specjalnych cenach do 31 marca na PLAY KRAKÓW.

Więcej aktualności

Rozpoczynają się Misteria Paschalia 2025!
czwartek 10 kwietnia 2025

Rozpoczynają się Misteria Paschalia 2025!

Osiem dni, dziesięć wyjątkowych lokalizacji i kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych w Krakowie, Tyńcu i Wieliczce od 13 do 20 kwietnia 2025 roku – tak prezentuje się tegoroczna, 22. edycja Festiwalu Misteria Paschalia, jednego z najważniejszych europejskich festiwali muzyki dawnej. Pod kierownictwem artystycznym Vincenta Dumestre’a odbiorcy doświadczą wyjątkowej podróży przez muzykę dawnych wieków, pełną zarówno uznanych arcydzieł, […]

czytaj więcej
Wyjątkowa wystawa instrumentów dętych na Festiwalu Misteria Paschalia 2025
poniedziałek 31 marca 2025

Wyjątkowa wystawa instrumentów dętych na Festiwalu Misteria Paschalia 2025

Ponad 100 eksponatów, koncerty, wykłady i specjalistyczne warsztaty – tak będą wyglądać Winds Days!, czyli cztery niezwykłe dni (13–16 kwietnia) poświęcone historycznym instrumentom dętym, które odbywają się w ramach Festiwalu Misteria Paschalia.  Wystawa w Pałacu Potockich będzie prawdziwą gratką dla miłośników muzyki dawnej. Zaprezentowane zostaną unikatowe instrumenty pochodzące zarówno z prywatnych kolekcji, jak i z […]

czytaj więcej
Wawelskie misterium: In motu – wyjątkowe spotkanie muzyki, tańca i historii 
wtorek 18 marca 2025

Wawelskie misterium: In motu – wyjątkowe spotkanie muzyki, tańca i historii 

Zwiedzający historyczne komnaty Zamku Królewskiego na Wawelu staną się świadkami niezwykłego widowiska. Wawelskie misterium: In motu – wydarzenie łączące w sobie muzykę dawną, barokowy taniec i majestat królewskich wnętrz – odbędzie się 16 kwietnia w ramach tegorocznej edycji Festiwalu Misteria Paschalia. To unikatowa okazja, by doświadczyć sztuki w jej najbardziej autentycznej formie.  Wydarzenie podzielone jest […]

czytaj więcej
Early Music Day 2025 – prolog Festiwalu Misteria Paschalia 
poniedziałek 10 marca 2025

Early Music Day 2025 – prolog Festiwalu Misteria Paschalia 

Od dwunastu lat pierwszy dzień wiosny jest także Dniem Muzyki Dawnej. To data symboliczna i nieprzypadkowa: 21 marca urodził się Johann Sebastian Bach. Dlatego co roku właśnie w ten dzień świętujemy szczególnie, słuchając europejskiej muzyki średniowiecza, renesansu i baroku. W tym roku na celebrowanie Early Music Day zapraszamy do kościoła opactwa oo. Benedyktynów w Tyńcu.  […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia 2025 – ogłaszamy program! 
wtorek 11 lutego 2025

Misteria Paschalia 2025 – ogłaszamy program! 

Osiem dni, dziesięć wyjątkowych lokalizacji i kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych w Krakowie, Tyńcu i Wieliczce od 13 do 20 kwietnia 2025 roku – tak prezentuje się tegoroczna, 22. edycja Festiwalu Misteria Paschalia, jednego z najważniejszych europejskich festiwali muzyki dawnej. Pod kierownictwem artystycznym Vincenta Dumestre’a odbiorcy doświadczą wyjątkowej podróży przez muzykę dawnych wieków, pełną zarówno uznanych arcydzieł, […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!
wtorek 26 marca 2024

Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!

Osiem dni, dziesięć lokalizacji, kilkadziesiąt wydarzeń… W tym roku kierownictwo artystyczne nad festiwalem Misteria Paschalia objął dobrze znany krakowskiej publiczności Vincent Dumestre – założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent zespołu Le Poème Harmonique, którego koncerty od wielu lat są szczególnie wyczekiwane przez słuchaczy. Od ponad dwóch dekad okres Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy to w Krakowie czas, […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura
poniedziałek 25 marca 2024

Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura

Festiwal muzyki dawnej Misteria Paschalia tradycyjnie zagości na antenie Polskiego Radia. Wybrane koncerty zaplanowane w ramach tegorocznej edycji wydarzenia usłyszymy na antenie Dwójki oraz Radia Kraków Kultura. Trzech koncertów będzie można wysłuchać na żywo, a cztery kolejne zostaną wyemitowane w późniejszym terminie. Wszystkich, którzy nie mogą dotrzeć do wspaniałych przestrzeni festiwalowych, zachęcamy do spędzenia czasu […]

czytaj więcej
Kraków świętuje Early Music Day!
wtorek 12 marca 2024

Kraków świętuje Early Music Day!

Jak co roku Kraków przyłącza się do świętowania Early Music Day. Dnia Muzyki Dawnej został ustanowiony w 2013 przez organizację REMA w celu promowania muzyki czasów średniowiecza, renesansu i baroku wśród szerokiej publiczności. Early Music Day odbywa się corocznie 21 marca – w rocznicę urodzin Johanna Sebastiana Bacha. W Krakowie koncerty w ramach Early Music […]

czytaj więcej
Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!
środa 28 lutego 2024

Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!

Keyboard Days, czyli trzydniowe święto instrumentów klawiszowych, to nie tylko wystawa i recitale, lecz również masterclasses, warsztaty improwizacji i panele. Wydarzenia te tworzą pasmo edukacyjne Festiwalu Misteria Paschalia. Masterclasses, które poprowadzą wirtuozi klawesynu: Jean-Luc Ho, Justin Taylor i Pierre Hantaï, skierowane są do studentów i absolwentów wyższych uczelni muzycznych w Polsce i za granicą, którzy […]

czytaj więcej

Organizatorzy