Powrót do źródeł. Znamy program Festiwalu Misteria Paschalia 2022

Misteria Paschalia od lat odkrywają i prezentują kompozycje związane z czasem Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy. Festiwal zmienia się i odnawia dzięki opiece wyjątkowych muzyków: dyrektorów rezydentów. Ich różne doświadczenia i zainteresowania sprawiają, że za każdym razem możemy przeżywać festiwalowy czas zupełnie inaczej, na zdarzenia wokół Świąt Wielkanocnych spoglądając z nieznanej dotąd perspektywy.

By się tak działo, potrzebujemy artystów dojrzałych i ukształtowanych, mających zdecydowaną wizję tego, co chcą wyrazić przy pomocy muzyki dawnych wieków. Taką artystką jest tegoroczna dyrektorka rezydentka festiwalu, skrzypaczka, współzałożycielka i koncertmistrzyni {oh!} Orkiestry Historycznej – Martyna Pastuszka. Dotychczas kolejne edycje skupione były na muzyce pasyjnej wybranego regionu Europy. Martyna Pastuszka nie wyznacza kierunku geograficznego, lecz proponuje podróż w głąb siebie. Wybrała utwory różnych stylów i epok – od średniowiecza po klasycyzm – układające się w opowieść odwołującą się do ewangelicznych wydarzeń, a zarazem uniwersalną, bo odzwierciedlającą bardzo ludzką drogę przemiany: od upadku, poprzez tragedię, traumę i wyparcie, po akceptację i podjęcie nowych działań. Muzyka nie tylko tę ścieżkę ilustruje – może nam w niej towarzyszyć i pomóc przez nią przejść.

12.04.2022, Wielki Wtorek. Festiwal otworzy koncert wypełniony psalmami z Melodii na psałterz polski Mikołaja Gomółki. To zbiór bardzo szczególny dla muzyki i literatury polskiej. Powstał jako umuzycznienie Psałterza Dawidowego Jana Kochanowskiego i ukazał się drukiem ledwie rok po publikacji dzieła wielkiego poety. W rymowanej dedykacji Gomółka tłumaczy jej adresatowi, biskupowi krakowskiemu Piotrowi Myszkowskiemu, że psalmy te są przeznaczone „dla naszych, prostych domaków”. Słowa te zdają się na wyrost, bo Gomółkowe psalmy – bogate w pomysły melodyczne, zróżnicowane rytmicznie i wymagające szerokiej skali głosu – tylko pozornie są proste, mało więc prawdopodobne, by niewykształceni wokaliści mogli im podołać. Psalmy, w tym zbiór siedmiu psalmów pokutnych, zaśpiewa Chór Polskiego Radia prowadzony przez Agnieszkę Bennett-Budzińską, śpiewaczkę, harfistkę, a w tym wypadku przede wszystkim znawczynię dawnych praktyk muzycznych śmiało mierzącą się z wyzwaniami, które przed artystami stawia wykonanie tych pereł polskiego renesansu.

13.04.2022, Wielka Środa. Davide penitente to jedno z rzadziej grywanych i komentowanych dojrzałych dzieł Wolfganga Amadeusa Mozarta. Kantata powstała na zamówienie wiedeńskiego Tonkünstler-Societät i wbrew religijnemu charakterowi – premierę miała w Burgtheater, czyli tym samym teatrze, gdzie rok później po raz pierwszy zostanie pokazane Wesele Figara. Zestawione w libretto teksty pochodzące z Księgi Psalmów i 1. Księgi Samuela opisują różne etapy relacji wiernego z Bogiem – od skruchy i błagania o odpuszczenie win po pojednanie i pełne entuzjastycznej radości uwielbienie. Sporo materiału muzycznego kompozytor zapożyczył ze swej słynniejszej i niedokończonej Mszy c-moll, jednak dopisał do Davide także całe nowe stronice. Koncert otworzą Miserere g-moll autorstwa starszego od Salzburczyka o dwa pokolenia Niccolò Jommellego oraz jeden z najbardziej znanych późnych utworów wiedeńskiego klasyka – Symfonia nr 40 g-moll. Zagra {oh!} Orkiestra Historyczna prowadzona przez Martynę Pastuszkę, a zaśpiewa Vox Luminis XL kierowany przez Lionela Meuniera.

14.04.2022, Wielki Czwartek. Gesù Cristo negato da Pietro to oratorium, w którym alegoryczne postaci spierają się w teologicznej dyspucie o gest zaparcia się Jezusa przez Piotra – jeden z najbardziej dojmujących psychologicznie fragmentów Ewangelii. Gesù Cristo napisał Johann Joseph Fux zapamiętany w historii przede wszystkim jako autor podręcznika kontrapunktu. Niemniej jednak w swoich componimenti sacri – dramatycznych oratoriach na Wielki Tydzień (czyli czas, kiedy nie wolno było wystawiać oper) – pokazuje zmysł teatralny, który w swojej interpretacji dodatkowo podkreśli zawsze ekspresywny Gunar Letzbor wraz z zespołem Ars Antiqua Austria.

15.04.2022, Wielki Piątek. Pasja według św. Jana Alessandra Scarlattiego różni się pod wieloma względami od znanych najszerzej pasji Bachowskich. Scarlatti, w przeciwieństwie do luteranina Bacha, pisał ją na potrzeby całkiem odmiennej liturgii katolickiej. A jednak, ten autor bez mała 60 oper jest w swoim dziele pasyjnym o wiele bardziej powściągliwy od Johanna Sebastiana. Jest ono zwarte, niedługie, pozbawione arii i pełne surowej głębi. Kolejnym odstępstwem od naszych przyzwyczajeń jest powierzenie partii Ewangelisty nie tenorowi, a altowi. W tej niezwykle ekspresywnej roli pojawi się Giuseppina Bridelli, a znany z poprzedniej edycji festiwalu Leonardo García Alarcón poprowadzi zespoły Cappella Mediterranea i Choeur de Chambre de Namur.

16.04.2022, Wielka Sobota. Anna Danilevskaia, skrzypaczka specjalizująca się w grze na fidelach, razem z Sollazzo Ensemble przeniesie nas do Florencji około roku 1350. W mieście tym, dręczonym wówczas kryzysami i dziesiątkującą populację zarazą, nie zamarła mimo wszystko twórczość artystyczna. Stanowiła ona sferę ucieczki przed grozą rzeczywistości. W wyrafinowanych tekstach madrygałów i pieśni nie odnajdziemy echa tragicznych okoliczności, w jakich powstawały. Połowa XIV wieku to również epoka powstania Dekameronu Giovanniego Bocaccia, w którym grupa młodych ludzi w ucieczce przed zarazą udaje się do rezydencji położonej na wzgórzach otaczających Florencję. Odcięci od problemów świata spędzają czas w ogrodzie, zajmując się opowiadaniem historii i muzyką. Koncert Sollazzo Ensemble ma być takim metaforycznym muzycznym ogrodem dającym w czasie niepokoju wyobrażone schronienie.

17.04.2022, Niedziela Wielkanocna. Symfonia nr 49 „Passione” Josepha Haydna to symboliczny utwór-pomost, w którym dokonuje się przejście między rozważeniem przeżytej tragedii, a wyrastającym z niej nowym „wielkanocnym” optymizmem. Ten ostatni pełny wyraz znajdzie w dwóch prawdziwie „słonecznych” dziełach Mozarta: motecie na sopran Exsultate, jubilate (solistką będzie Florie Valiquette) i Symfonii nr 41 „Jowiszowej” – ostatniej skomponowanej przez Salzburczyka. Zagra znakomita francuska orkiestra Le Concert de la Loge kierowana przez skrzypka Juliena Chauvina.

18.04.2022, Poniedziałek Wielkanocny. Festiwal zakończy współczesna premiera oratorium Jacoba Schubacka Die Jünger zu Emaus z 1778 roku. Jacob Schuback był prawnikiem i kompozytorem, bardzo zasłużonym dla Hamburga organizatorem życia muzycznego. Jego utwór opisuje spotkanie dwóch idących do Emaus uczniów ze zmartwychwstałym Jezusem. Będzie to wspólny koncert artystów rezydentów 19. edycji Festiwalu Misteria Paschalia: {oh!} Orkiestry Historycznej oraz Chóru Polskiego Radia prowadzonych przez Martynę Pastuszkę.

Dla KBF Krzysztof Dix

Bilety oraz karnety festiwalowe będą dostępne w sprzedaży od 25 lutego 2022 roku od godziny 12.00 na platformie KBF: BILETY (kbfbilety.krakow.pl), w punktach InfoKraków oraz na portalu eventim.pl. Bezpłatne wejściówki na koncert odbywający się 12 kwietnia 2022 roku będą dostępne do pobrania na KBF: BILETY od 29 marca 2022 roku.

Karnety festiwalowe obejmować będą wszystkie koncerty w ramach festiwalu z wyłączeniem koncertu odbywającego się w Kopalni Soli „Wieliczka”. Osoby, które zakupią karnet, mają pierwszeństwo pobrania bezpłatnej wejściówki na koncert, który odbędzie się 12 kwietnia 2022 roku w katedrze na Wawelu.