wtorek 4 kwietnia 2023

Rozpoczynamy jubileuszową edycję Festiwalu Misteria Paschalia! W nadchodzących dwóch tygodniach będziemy świętować prawie dwie dekady wyjątkowej tradycji, muzyki i wspaniałych, trwałych relacji, jakie w tym czasie wypracowaliśmy. Choć myślami wychodzimy już w przyszłość i planujemy kolejne dekady festiwalu, chcemy również na chwilę przystanąć i spojrzeć w przeszłość. Zapraszamy też Państwa w podróż przez historię Misteria Paschalia.

Jubileusze przypominają nam o nieubłaganym upływie czasu – ze zdumieniem można odkryć, że od momentu pierwszej edycji Festiwalu Misteria Paschalia wyrosło nowe pokolenie jego odbiorców i uczestniczących w nim wykonawców. Pewnych artystów, którzy w pionierskich latach go współtworzyli, nie ma już wśród nas, inni znów stali się gwiazdami pierwszej wielkości. Wiele się zmieniło, ale niektóre rzeczy, stanowiące o indywidualności naszego festiwalu, pozostały niezmienne. Warto do nich sięgnąć pamięcią, podczas gdy rozpoczyna się dwudziesta edycja wydarzenia.

Pierwszy Festiwal Misteria Paschalia, zainicjowany przez Filipa Berkowicza, odbył się w formule bardzo jeszcze różnej od tej, którą znamy dzisiaj. Była ona bardziej eklektyczna – obok Ensemble Organum czy Pietera Wispelweya wystąpił m.in. Stanisław Sojka. Co więcej, pojawiło się też plenerowe widowisko Dialog o Męce i Zmartwychwstaniu Pańskim. To wielkanocne misterium w reżyserii Adolfa Weltschka wystawiono z rozmachem na krakowskim Rynku Głównym z udziałem aktorów, instrumentalistów i chórów. Podobne spektakle towarzyszyły festiwalowi do 2007 roku. Jednak już pierwszy z festiwalowych koncertów – z utworami Scarlattiego, Caldary i Pergolesiego – zapowiadał to, co w nieodległej przyszłości miało trwale zdefiniować jego tożsamość.

Druga edycja festiwalu przyniosła już wiele zmian. Była ona dużo bogatsza – odbyło się więcej koncertów, więcej zjechało też do Krakowa muzyków z całego świata. Gwiazdami byli wówczas klawesynista Richard Egarr, sopranistka Maria Cristina Kiehr oraz zespoły takie, jak The Binchois Consort, Orlando Consort czy Concerto Soave. Serca krakowskiej publiczności podbił też młody, dopiero pracujący wówczas na międzynarodową sławę kontratenor Philippe Jaroussky, który w ostatniej chwili zastąpił bardziej utytułowanego solistę. Repertuar obejmował muzykę od średniowiecza i renesansu po współczesność.

Pod wieloma względami przełomowe były trzecia i czwarta edycja festiwalu (w 2006 i 2007 roku). Wtedy to pierwszy raz pojawiły się tu sławne włoskie i francuskie zespoły muzyki dawnej: Europa Galante i Fabio Biondi, La Cappella de’ Turchini i Antonio Florio, Il Giardino Armonico i Giovanni Antonini, Le Poème Harmonique i Vincent Dumestre czy Le Concert Spirituel i Hervé Niquet. Zjechała też wówczas do Krakowa cała grupa włoskich – i nie tylko – najwybitniejszych ówcześnie śpiewaków. Zachwycali nas Roberta Invernizzi, Lucia Cirillo, Maria Grazia Schiavo, Emanuela Galli, Sonia Prina, Carlo Allemano czy Christian Senn. Ich pojawieniu towarzyszył szczególny nastrój oczekiwania, bo wizyty wokalistów tej klasy, znanych nam przede wszystkim z nagrań płytowych, były jeszcze w Polsce czymś rzadkim i nieoczywistym. W 2006 roku w programie po raz pierwszy pojawił się też wielkosobotni koncert w kaplicy św. Kingi w Kopalni Soli „Wieliczka”.

W roku 2008 już całkowicie jasne było, czym jest Festiwal Misteria Paschalia, jaki obrał kierunek i jaką ma misję. Muzykę dawną, przede wszystkim barokową, wykonywali na nim najważniejsi artyści związani ze sceną wykonawstwa historycznego, a obok największych arcydzieł rozbrzmiewały kompozycje nieznane, często mające w Krakowie współczesną premierę. Accademia Bizantina z Ottaviem Dantone wskrzesiła tamtego roku Il Re del Dolore Caldary, a Concerto Italiano z Rinaldem Alessandrinim przedstawił niemal zupełnie nieznane oratorium Alessandra Scarlattiego La Vergine dei Dolori. Nie zabrakło też utworów bardziej znanych – chociaż i tak wykonywanych w u nas nadzwyczaj rzadko. Marc Minkowski poprowadził swój zespół Les Musiciens du Louvre w Chandos Anthems Handla, a David Roblou – New London Consort w Selva morale e spirituale Monteverdiego i Requiem Bibera. Obok wymienionych artystów podczas piątej edycji Misteriów pojawiły się grupy Hespèrion XXI i Le Concert des Nations (Jordi Savall), Le Poème Harmonique (Vincent Dumestre), Europa Galante (Fabio Biondi) oraz La Risonanza (Fabio Bonizzoni). Oznacza to, że w jednym tygodniu Kraków odwiedziły niemal wszystkie najważniejsze wówczas zespoły specjalizujące się w repertuarze barokowym.

Ważnym krokiem w rozwoju festiwalu było wprowadzenie funkcji dyrektora rezydenta. Pochodzący z różnych stron Europy wybitni artyści zaproszeni zostali do opracowania programu związanego z określonym kręgiem kulturowym. Pierwszy tego zadania podjął się w 2017 roku Vincent Dumestre – znany z wielu poprzednich edycji słynny dyrygent i lutnista, znawca dawnej muzyki zarówno francuskiej, jak i włoskiej. John Butt, szef szkockiego zespołu Dunedin Consort i rezydent w 2018 roku, wyeksponował w swojej koncepcji muzykę brytyjską, ale nie tylko – bo pragnął, by przed krakowską publicznością zabrzmiały też kompozycje polskie. Antonio Florio, świetnie znany już z pierwszych lat festiwalu badacz muzycznego dziedzictwa Neapolu, zaproponował w 2019 roku program obejmujący spuściznę wszystkich regionów swojego kraju. Tę wspaniałą serię przerwała pandemia. Ostatnią dyrektorką rezydentką została w 2022 roku Martyna Pastuszka. Jej propozycja także była podróżą, jednak jej kierunku nie wyznaczała już geografia, ale symboliczna droga w głąb siebie w kontekście wydarzeń Wielkiego Tygodnia.

W tym roku zapraszamy Państwa do świętowania razem z nami jubileuszu festiwalu. Program Misteria Paschalia 2023 dostępny jest na stronie misteriapaschalia.com.

Więcej aktualności

Rozpoczynają się Misteria Paschalia 2025!
czwartek 10 kwietnia 2025

Rozpoczynają się Misteria Paschalia 2025!

Osiem dni, dziesięć wyjątkowych lokalizacji i kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych w Krakowie, Tyńcu i Wieliczce od 13 do 20 kwietnia 2025 roku – tak prezentuje się tegoroczna, 22. edycja Festiwalu Misteria Paschalia, jednego z najważniejszych europejskich festiwali muzyki dawnej. Pod kierownictwem artystycznym Vincenta Dumestre’a odbiorcy doświadczą wyjątkowej podróży przez muzykę dawnych wieków, pełną zarówno uznanych arcydzieł, […]

czytaj więcej
Wyjątkowa wystawa instrumentów dętych na Festiwalu Misteria Paschalia 2025
poniedziałek 31 marca 2025

Wyjątkowa wystawa instrumentów dętych na Festiwalu Misteria Paschalia 2025

Ponad 100 eksponatów, koncerty, wykłady i specjalistyczne warsztaty – tak będą wyglądać Winds Days!, czyli cztery niezwykłe dni (13–16 kwietnia) poświęcone historycznym instrumentom dętym, które odbywają się w ramach Festiwalu Misteria Paschalia.  Wystawa w Pałacu Potockich będzie prawdziwą gratką dla miłośników muzyki dawnej. Zaprezentowane zostaną unikatowe instrumenty pochodzące zarówno z prywatnych kolekcji, jak i z […]

czytaj więcej
Wawelskie misterium: In motu – wyjątkowe spotkanie muzyki, tańca i historii 
wtorek 18 marca 2025

Wawelskie misterium: In motu – wyjątkowe spotkanie muzyki, tańca i historii 

Zwiedzający historyczne komnaty Zamku Królewskiego na Wawelu staną się świadkami niezwykłego widowiska. Wawelskie misterium: In motu – wydarzenie łączące w sobie muzykę dawną, barokowy taniec i majestat królewskich wnętrz – odbędzie się 16 kwietnia w ramach tegorocznej edycji Festiwalu Misteria Paschalia. To unikatowa okazja, by doświadczyć sztuki w jej najbardziej autentycznej formie.  Wydarzenie podzielone jest […]

czytaj więcej
Early Music Day 2025 – prolog Festiwalu Misteria Paschalia 
poniedziałek 10 marca 2025

Early Music Day 2025 – prolog Festiwalu Misteria Paschalia 

Od dwunastu lat pierwszy dzień wiosny jest także Dniem Muzyki Dawnej. To data symboliczna i nieprzypadkowa: 21 marca urodził się Johann Sebastian Bach. Dlatego co roku właśnie w ten dzień świętujemy szczególnie, słuchając europejskiej muzyki średniowiecza, renesansu i baroku. W tym roku na celebrowanie Early Music Day zapraszamy do kościoła opactwa oo. Benedyktynów w Tyńcu.  […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia 2025 – ogłaszamy program! 
wtorek 11 lutego 2025

Misteria Paschalia 2025 – ogłaszamy program! 

Osiem dni, dziesięć wyjątkowych lokalizacji i kilkadziesiąt wydarzeń artystycznych w Krakowie, Tyńcu i Wieliczce od 13 do 20 kwietnia 2025 roku – tak prezentuje się tegoroczna, 22. edycja Festiwalu Misteria Paschalia, jednego z najważniejszych europejskich festiwali muzyki dawnej. Pod kierownictwem artystycznym Vincenta Dumestre’a odbiorcy doświadczą wyjątkowej podróży przez muzykę dawnych wieków, pełną zarówno uznanych arcydzieł, […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!
wtorek 26 marca 2024

Misteria Paschalia 2024 – festiwal już trwa!

Osiem dni, dziesięć lokalizacji, kilkadziesiąt wydarzeń… W tym roku kierownictwo artystyczne nad festiwalem Misteria Paschalia objął dobrze znany krakowskiej publiczności Vincent Dumestre – założyciel, dyrektor artystyczny i dyrygent zespołu Le Poème Harmonique, którego koncerty od wielu lat są szczególnie wyczekiwane przez słuchaczy. Od ponad dwóch dekad okres Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy to w Krakowie czas, […]

czytaj więcej
Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura
poniedziałek 25 marca 2024

Misteria Paschalia na antenie Dwójki i Radia Kraków Kultura

Festiwal muzyki dawnej Misteria Paschalia tradycyjnie zagości na antenie Polskiego Radia. Wybrane koncerty zaplanowane w ramach tegorocznej edycji wydarzenia usłyszymy na antenie Dwójki oraz Radia Kraków Kultura. Trzech koncertów będzie można wysłuchać na żywo, a cztery kolejne zostaną wyemitowane w późniejszym terminie. Wszystkich, którzy nie mogą dotrzeć do wspaniałych przestrzeni festiwalowych, zachęcamy do spędzenia czasu […]

czytaj więcej
Kraków świętuje Early Music Day!
wtorek 12 marca 2024

Kraków świętuje Early Music Day!

Jak co roku Kraków przyłącza się do świętowania Early Music Day. Dnia Muzyki Dawnej został ustanowiony w 2013 przez organizację REMA w celu promowania muzyki czasów średniowiecza, renesansu i baroku wśród szerokiej publiczności. Early Music Day odbywa się corocznie 21 marca – w rocznicę urodzin Johanna Sebastiana Bacha. W Krakowie koncerty w ramach Early Music […]

czytaj więcej
Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!
środa 28 lutego 2024

Keybord Days – zgłoś się do udziału w masterclasess i warsztatach improwizacji!

Keyboard Days, czyli trzydniowe święto instrumentów klawiszowych, to nie tylko wystawa i recitale, lecz również masterclasses, warsztaty improwizacji i panele. Wydarzenia te tworzą pasmo edukacyjne Festiwalu Misteria Paschalia. Masterclasses, które poprowadzą wirtuozi klawesynu: Jean-Luc Ho, Justin Taylor i Pierre Hantaï, skierowane są do studentów i absolwentów wyższych uczelni muzycznych w Polsce i za granicą, którzy […]

czytaj więcej

Organizatorzy