piątek 2 kwietnia 2021

W Wielki Czwartek na Festiwalu Misteria Paschalia zabrzmi „Mattutino de’ Morti”. To kolejny dowód na to, że także poza głównymi ośrodkami kwitło bujne życie muzyczne, a przeszłość kryje jeszcze wiele arcydzieł czekających na swoich odkrywców. Premiera na PLAY KRAKÓW 2 kwietnia o godz. 20.00.

Davide Perez, autor „Mattutino de’ Morti”, urodził się w 1711 roku w Neapolu, jednej z muzycznych stolic ówczesnej Europy. Zdobył uznanie  jako twórca kościelnych kantat i oratoriów oraz licznych oper wystawianych we wszystkich ważnych miastach Italii. Jako 38-latek był bliski objęcia pozycji kapelmistrza w Watykanie, ale mimo poparcia udzielonego mu przez muzyków posada przypadła Niccolò Jommellemu. Trzy lata później otrzymał propozycję z Lizbony, gdzie król Józef I – zagorzały miłośnik opery – chciał go uczynić nadwornym kompozytorem i nauczycielem muzyki swoich córek. Perez przyjął tę ofertę i wyjechał do Portugalii w 1752 roku.

Ledwie trzy lata później, w 1755 miejsca miała jedna z największych naturalnych katastrof nowożytnej Europy – trzęsienie ziemi w Lizbonie. Zginęła w nim jedna czwarta mieszkańców miasta, a osiemdziesiąt pięć procent budynków uległo zniszczeniu – w tym nowo wybudowana Ópera do Tejo. W tych okolicznościach ocalały z kataklizmu Perez nie mógł kontynuować błyskotliwej kariery kompozytora operowego i w centrum jego zainteresowań znalazła się muzyka religijna. Przez blisko trzydzieści lat na dworze (swój urząd sprawował do końca życia) tworzył więc kompozycje kościelne w najróżniejszych formach i na różne okazje, w tym także swoje najwybitniejsze osiągnięcie – „Mattutino de’ Morti”. Utwór zabrzmiał po raz pierwszy w 1770 roku na zakończenie pielgrzymki do sanktuarium maryjnego Nossa Senhora do Cabo. Ta pątnicza tradycja ma rodowód średniowieczny i jest żywa do dzisiaj. W czasach Pereza przeżywała okres świetności za sprawą roztoczonego nad nią królewskiego patronatu, umożliwiającego także powstanie tak okazałego utworu jak „Mattutino”. Słychać w nim wyraźnie operowy temperament kompozytora, który komponując dla Kościoła, wciąż myślał o tekście i jego muzycznym opracowaniu w kategoriach teatralnych.

Angielski powieściopisarz i znawca sztuki William Beckford zapoznał się z dziełem w 1786 roku, już po śmierci Pereza, i wspominał to doświadczenie jako zupełnie niezwykłe. Pisał: „Tak podniosłej, tak poruszającej muzyki nigdy jeszcze nie słyszałem i nigdy już może nie usłyszę, bo płomień żywej pobożności tli się coraz słabiej wszędzie niemal w Europie i w przeciągu kilku lat zgasnąć może całkiem. Promienieje on tymczasem jeszcze w Lizbonie i zrodził oto muzykę o najniezwyklejszym wyrazie. […] Utwór kończyło Libera me, Domine, de morte aeterna, które poruszyło każdy nerw mego ciała i uderzyło tak głęboko, że wybuchnąłem łzami”.

Podczas koncertu na Festiwalu Misteria Paschalia ramą dla dzieła włoskiego twórcy na portugalskim dworze będą towarzyszące tradycyjnie liturgiom za zmarłych antyfony „Salve Regina” i „In paradisum” pochodzące z „Conductus funebris” krakowskiego kompozytora Grzegorza Gerwazego Gorczyckiego.

Zespoły Coro e Orchestra Ghislieri poprowadzi ich założyciel Giulio Prandi. Włoski dyrygent z wielkim entuzjazmem zaangażował się w przywracanie współczesnym słuchaczom zapomnianej barokowej muzyki religijnej z południa Europy. Nie tylko ją wykonuje, ale także sam wyszukuje w archiwach i bibliotekach rękopisy, do których nikt nie sięgał przez stulecia. Dzięki swemu zaangażowaniu odkrył na nowo utwory kompozytorów takich, jak Galuppi, Jommelli, Perti, Durante, Astorga, Leo i właśnie Perez.

Specjalnie dla Festiwalu Misteria Paschalia, we współpracy z miastem Pawia, Collegio Ghislieri i Fundacją Ghislieri, koncert został zarejestrowany w Teatro Fraschini w Pawii. Ten niezwykły budynek, jeden z najwspanialszych teatrów XVIII wieku, zachowany w niemal niezmienionym kształcie, powstał w roku 1773, jest więc tylko trzy lata młodszy od „Mattutino de’ Morti”. Muzyka zyska w ten sposób oprawę architektoniczną, która pozwoli widzom na pełne doświadczanie atmosfery epoki i odnajdywanie połączeń między różnymi dziedzinami sztuki.

WIELKI PIĄTEK, 2 kwietnia 2021 | godz. 20.00

Teatro Fraschini, Pawia, Włochy

Premiera nagrania na PLAY KRAKÓW

MATTUTINO DE’ MORTI

Program:

Grzegorz Gerwazy Gorczycki (1665/7–1734)
Salve Regina
(Conductus funebris)

Davide Perez (1711–1778)
Mattutino de’ Morti

Grzegorz Gerwazy Gorczycki (1665/7–1734)
In paradisum
(Conductus funebris)

Artyści:

Salvo Vitale – bas

Federico Fiorio – sopran

Marta Redaelli – sopran

Maria Chiara Gallo – alt

Luca Cervoni – tenor

Alessandro Ravasio – bas

Coro e Orchestra Ghislieri

Giulio Prandi – dyrygent

Więcej aktualności

Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia
wtorek 4 kwietnia 2023

Rozpoczynamy 20. Festiwal Misteria Paschalia

Rozpoczynamy jubileuszową edycję Festiwalu Misteria Paschalia! W nadchodzących dwóch tygodniach będziemy świętować prawie dwie dekady wyjątkowej tradycji, muzyki i wspaniałych, trwałych relacji, jakie w tym czasie wypracowaliśmy. Choć myślami wychodzimy już w przyszłość i planujemy kolejne dekady festiwalu, chcemy również na chwilę przystanąć i spojrzeć w przeszłość. Zapraszamy też Państwa w podróż przez historię Misteria […]

czytaj więcej
Festiwal Misteria Paschalia już w tym tygodniu!
poniedziałek 3 kwietnia 2023

Festiwal Misteria Paschalia już w tym tygodniu!

Już jutro wystartuje jubileuszowa edycja festiwalu muzyki dawnej, który od niemal dwóch dekad towarzyszy obchodom Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy w Krakowie – Misteria Paschalia! Ostatnie bilety na koncerty dostępne są jeszcze na stronie KBF: Bilety. Jakie utwory i jakich artystów usłyszymy w tym roku? Sprawdźmy! Misteria Paschalia pozwalają nam nie tylko słuchać muzyki w wykonaniu […]

czytaj więcej
Poznaj artystów 20.edycji!
poniedziałek 6 marca 2023

Poznaj artystów 20.edycji!

Festiwal Misteria Paschalia towarzyszyć będzie obchodom Wielkiego Tygodnia w Krakowie już po raz dwudziesty. Te dwie dekady były czasem tworzenia i umacniania relacji, przyjaźni oraz tradycji. Do uczestnictwa w nich zaproszony jest każdy, kto chce w wyjątkowy sposób świętować ten szczególny, wiosenny czas i poznawać piękno dawnej muzyki. Misteria Paschalia to festiwal nieustannej zmiany, ewolucji […]

czytaj więcej
Muzyka w obrzędach różnych wyznań – felieton
czwartek 16 lutego 2023

Muzyka w obrzędach różnych wyznań – felieton

Festiwal Misteria Paschalia zgłębiał dotąd tradycje muzyczne związane z dwoma chrześcijańskimi wyznaniami: rzymsko-katolickim i luterańskim. W tym roku dołączy do nich chrześcijaństwo wschodnie z jego pełnym wokalnego przepychu, tak bardzo odrębnym światem dźwiękowym. Każdy z tych obrządków posiada własne, sobie tylko właściwe zwyczaje, w których wyrażają się ich duch, teologiczne pryncypia, pojmowanie Boga i sacrum. […]

czytaj więcej
Poznaj program wydarzeń towarzyszących Misteria Paschalia 2023
środa 15 lutego 2023

Poznaj program wydarzeń towarzyszących Misteria Paschalia 2023

Już za niecałe dwa miesiące będziemy świętować jubileuszową, dwudziestą edycję Misteria Paschalia. Znamy już główne punkty festiwalu – bilety na koncerty są dostępne na KBF: Bilety. Nadszedł czas, by przedstawić program wydarzeń towarzyszących. Czy wiesz, że krakowskie pomniki, fontanny, ornamenty i ogrody kryją wiele muzycznych tajemnic? …że w Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, oddziale Muzeum Narodowego […]

czytaj więcej
Jubileuszowa edycja Misteria Paschalia! Poznaj program | 4–16 kwietnia 2023
wtorek 6 grudnia 2022

Jubileuszowa edycja Misteria Paschalia! Poznaj program | 4–16 kwietnia 2023

W nadchodzącym roku czeka nas wyjątkowa, 20. edycja Misteria Paschalia. Będzie ona okazją do wspomnieniowej podróży w przeszłość. Program skoncentruje się na celebracji historii festiwalu, jego wkładu w rozwój sektora muzyki dawnej w Polsce oraz niezwykłych więzi, które w tym czasie powstały. A więc świętujemy! Przede wszystkim poprzez muzykę. Proponujemy wybór wybitnych dzieł znakomitych kompozytorów, […]

czytaj więcej
19. Festiwal Misteria Paschalia: o lęku i konformizmie
środa 30 marca 2022

19. Festiwal Misteria Paschalia: o lęku i konformizmie

Na Festiwalu Misteria Paschalia posłuchamy oratoriów oświetlających z różnych punktów widzenia wydarzenia Wielkiego Piątku. Gesù Cristo negato da Pietro i Passio secundum Johannem jak dwa reflektory kierują naszą uwagę ku różnym punktom historii pasji Chrystusa. Martyna Pastuszka, dyrektorka rezydentka festiwalu, chce, abyśmy spróbowali je odnieść do własnych doświadczeń i w biblijnej opowieści dostrzegli – tak […]

czytaj więcej
19. Festiwal Misteria Paschalia: droga przemiany
czwartek 17 marca 2022

19. Festiwal Misteria Paschalia: droga przemiany

Dwa pierwsze koncerty Festiwalu Misteria Paschalia związane są z czasem przygotowania i oczyszczenia, jaki poprzedza wydarzenia Triduum Paschalnego. Martyna Pastuszka, dyrektorka rezydentka festiwalu, ułożyła jego program tak, by opowiadał historię duchowej i psychologicznej drogi przemiany, inspirowaną ewangeliczną opowieścią o ostatnich dniach ziemskiej działalności, śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa. Wielki Wtorek i Środa to dni oczekiwania na nieuniknione, kiedy jednocześnie z […]

czytaj więcej
Dzień Muzyki Dawnej – Anacronía
wtorek 8 marca 2022

Dzień Muzyki Dawnej – Anacronía

Pierwszy dzień wiosny już od wielu lat kojarzy się ze świętem muzyki dawnej. Nie inaczej będzie w tym roku. Wspólnie z Europejską Siecią Muzyki Dawnej REMA zapraszamy do świętowania i słuchania europejskiej muzyki średniowiecza, renesansu i baroku, również na żywo. Z okazji „Early Music Day” już 21 marca w Pałacu Potockich zespół Anacronía spróbuje przenieść […]

czytaj więcej

Organizatorzy