Msza Mater Patris to jeden z dziwniejszych utworów sygnowanych imieniem Josquina des Prés, tak zadziwiający stylem, że aż wzbudził wątpliwości badaczy, czy „książę muzyków” mógł napisać taki utwór. Powstał w 1512 roku, a jako model kompozycji (zgodnie z popularną ówcześnie praktyką) Josquin wykorzystał 3-głosowy motet Mater Patris zmarłego w tym samym roku Antoine’a Brumela – być może był to rodzaj hołdu Josquina dla kolegi muzyka.  

Kompozycja została po raz pierwszy wydana drukiem w roku 1514 i najprawdopodobniej właśnie w wersji drukowanej dotarła na Wawel. Okazją do zakupu wydawnictw muzycznych była zapewne chęć powiększenia repertuaru Kolegium Rorantystów, zwłaszcza odkąd powierzono im obowiązek śpiewu podczas uroczystych mszy przy głównym ołtarzu katedry. Sprowadzone druki kopiowano do partesów (ksiąg głosowych) używanych przez śpiewaków i wszystko wskazuje na to, że tak miało stać się i z tą mszą. Kopista rozpoczął od zanotowania nazwy Mater Patris… i na tym poprzestał. Być może materiał muzyczny wydał mu się zbyt dziwny? Niemodny? Msza została jednak w końcu wpisana, choć inną ręką. Zrobił to Krzysztof Borek, dokonując przy tej okazji różnych zmian. Poprzestawiał miejscami partie głosowe, inaczej rozdysponował tekst liturgiczny, skrócił lub pominął niektóre części, a przede wszystkim dokomponował dodatkowe głosy w miejscach, gdzie u Josquina był dwugłos. Być może te duety wydały się Borkowi nazbyt anachroniczne, a może po prostu na Wawelu miano predylekcję do pełnego brzmienia zespołu. Aby odróżnić swoją wersję od oryginału, skreślił w tytule słowo Patris i wpisał Matris. Należy jednak zaznaczyć, że w redakcji Borka nie ma ani jednego taktu bez Josquina.  

Mszę Mater Matris, która pozostaje niezwykle ciekawym świadectwem recepcji kompozycji Josquina w renesansowej Rzeczypospolitej, przygotował dla współczesnych słuchaczy zespół wokalny Jerycho – i wykona ją w miejscu, w którym ta muzyka brzmiała przed niemal pięcioma wiekami. Uzupełni ją m.in. anonimowym Ite missa est z Wawelu czy sekwencją Josquina Inviolata, którą skopiowano do partesów wawelskich dopiero w XVIII wieku. To świadectwo naprawdę długiego trwania tradycji wykonywania polifonii „księcia muzyków” w Krakowie. 

Koncert zostanie poprzedzony spotkaniem z cyklu Listening Keys. 

 

Wykonawcy: 

Jerycho 

Bartosz Izbicki – dyrygent 

 

Program: 

Josquin des Prés (ok. 1455 – 1521) 

Missa Mater Matris z repertuaru wawelskiego Kolegium Rorantystów 

 

Introitus: Vultum tuum (cantus planus) 

Josquin des Prés Vultum tuum (motet) 

Josquin des Prés / Krzysztof Borek (zm. 1573) Missa Mater Matris: Kyrie  

Josquin des Prés / Krzysztof Borek Missa Mater Matris: Gloria  

Alleluia: Ora pro nobis sancta Dei Genitrix (anonim, z partesów wawelskich) 

Josquin des Prés / Krzysztof Borek Missa Mater Matris: Credo  

Offertorium: Ave Maria (cantus planus) 

Josquin des Prés / Krzysztof Borek Missa Mater Matris: Sanctus  

Josquin des Prés Honor et benedictio (motet) 

Josquin des Prés / Krzysztof Borek Missa Mater Matris: Agnus Dei  

Communio: Ecce Virgo (cantus planus) 

Ite missa est (anonim, z partesów wawelskich) 

Josquin des Prés Ora pro nobis (motet) 

Josquin des Prés Inviolata (prosa) 

 

LISTENING KEYS: Wokół Josquina des Prés 

1 kwietnia 2024Poniedziałek Wielkanocny | 19.00 | Pałac Potockich Rynek Główny 20, wejście ulicy Brackiej 2/5

Odkrywanie głębszych warstw muzyki staje się kluczem do pełnego zrozumienia tej sztuki, zazwyczaj odbieranej przez nas tylko intuicyjnie. Aby w pełni zrozumieć jej subtelności, niezbędne jest jednak doskonalenie umiejętności słuchania i poszukiwanie języka opisującego wrażenia dźwiękowe. Listening Keys to krótkie spotkania z muzykiem, które dadzą odbiorcom dostęp do tych właśnie narzędzi. Uczestnicy spotkań będą mieli okazję nie tylko do wniknięcia w wybrany utwór, ale także odkrycia ukrytego piękna oraz kontekstu muzycznej opowieści stworzonej przez najwybitniejszych kompozytorów dawnych epok. 

Spotkanie przybliży sylwetkę Josquina des Prés, prezentując jego twórczość w kontekście muzycznych inspiracji i trendów epoki. Uczestnicy poznają kompozytorski warsztat „księcia muzyków”, a także niezwykłą historię związaną z mszą Mater Matris, w którą zamieszany był wawelski kompozytor Krzysztof Borek… 

Prowadzący: 

Aleksander Mocek

Wstęp na spotkanie z biletem na koncert Grands Concerts w danym dniu. 

 

 

Organizatorzy